“What Is to Be done?” by Nikolai Chernyshevsky
Geneza powieści Co robić? jest ściśle powiązana z tym, w jaki sposób sam Czerny-szewski pojmował rolę literatury w procesie historycznym. Literatura, jego zdaniem, winna być pośredniczką między nauką a życiem, wypełniając poniekąd rolę „służki nauki i historii.” Artystyczna fabuła stanowiła zatem dla autora jedynie punkt wyjścia do demonstracji idei z zakresu etyki i ekonomii.
Chaadaev – Father of Providentialism in Russia
Dostoevsky on Immortality of the Soul
Artykuł stanowi próbę opisu światopoglądu rosyjskiego pisarza i myśliciela Fiodora Michajłowicza Dostojewskiego (1821–1881) w kontekście rozumienia przez niego nieśmiertelności duszy ludzkiej oraz raju pozaziemskiego w opozycji do ateistycznych i antyteistycznych ideologii Rosji drugiej połowy XIX wieku, w tym przede wszystkim „bezbożnego socjalizmu”.
The Third Baptism of Rus
W artykule podjęto próbę opisu roli Patriarchatu Moskiewskiego, w szczególności aktualnego patriarchy Cyryla Gundiajewa i metropolity wołokołamskiego Hilariona, w procesie budowy ideowo-religijnych podstaw dla politycznego pochłonięcia ziem wschodniej i południowej Ukrainy przez Federację Rosyjską. Podczas gdy Putin odwołuje się w swych militarnych akcjach do tradycji politycznej Rosji carskiej oraz ZSRR, to hierarchowie cerkiewni zwracają przede wszystkim uwagę na religijno-narodową jedność Słowian Wschodnich (Rosjan, Białorusinów i Ukraińców), zapoczątkowaną chrztem w Rusi w Kijowie w 988 roku, dokonanym przez Włodzimierza I Wielkiego.
Vladimir Solovevs Fundamental Philosophical Ideas
Grzegorz Przebinda, The reception of Vladimir Solov’ev’s thought in Germany and German-speaking countries, (1889-1953). In this article, we endeavor to describe the reception of the thought of the Russian philosopher Vladimir Solov’ev (1853-1900) in Germany and in German-speaking countries. As the subject is a vast one, we had to restrict ourselves to the period 1889-1953. Mention is made here of various University works, of books and articles devoted to Solov’ev that appeared in periodicals, and of discussions in the 1920’s and in the 1930’s. The 1945-1953 period appears as quite significant in the history of the reception of the philosopher’s thought since he prepared the ground for many current analytical works. Finally we note the lack of a German synthesis work on Solov’ev.
Myśl Włodzimierza Sołowjowa w pesymistycznej koncepcji Mariana Zdziechowskiego
Marian Zdziechowski — podobnie jak najwybitniejszy rosyjski filozof epoki modernizmu Lew Szestow — najchętniej przedstawiał swoje poglądy w dyskusji z innymi myślicielami, zarówno współczesnymi mu, jak i filozofującymi przed wiekami. Z tego powodu nie można wyznaczyć ostrej granicy pomiędzy Zdziechowskim-filozofem a Zdziechowskim-historykiem idei. Taka metoda niezwykle ciekawa dla czytelników Zdziechowskiego — może być jednak przyczyną dużych uproszczeń interpretacyjnych. Przypomnijmy, że Mikołaj Bierdiajew zarzucał w swoim czasie Szestowowi, iż ów „szestowizuje”, czyli przedstawia subiektywnie, a nawet dowolnie, idee omawianych przez siebie myślicieli: Fiodora Dostojewskiego, Lwa Tołstoja, Sorena Kierkegaarda. Celem poniższego szkicu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy Zdziechowski ustrzegł się przed pokusą „szestowizacji”, gdy omawiał myśl ojca filozofii rosyjskiej Włodzimierza Sołowjowa (1853-1900), i jaką rolę spełniła owa myśl w pesymistycznej ideologii samego jej interpretatora.
Laccueil fait à la pensée de Vladimir Solov’ev en Allemange
Dans cet article, nous nous sommes efforcé de montrer l’accueil fait à la pensée du philosophe russe Vladimir Solov’ev (1853-1900) en Allemagne et dans les pays germanophones. Compte tenu de l’ampleur du thème, nous avons dû nous limiter à la période 1889-1953. On mentionne ici les travaux universitaires les plus divers, ainsi que les livres et articles parus dans les périodiques sur Solov’ev, puis les polémiques des années 20 et 30. La période 1945-1953 est signalée comme très importante dans l’histoire de la réception de la pensée du philosophe dans la mesure où il a préparé le terrain pour quantité de travaux actuels d’ordre analytique. Enfin on évoque l’absence d’un ouvrage allemand de synthèse sur Solov’ev.
